لوزالمعده حاوي دو گروه سلول است:
1- يک گروه سلول هايي که در داخل آن ها آنزيم‌هاي لازم براي هضم مواد غذايي ساخته مي شود.
2- سلول‌هاي ديگري به نام "جزاير لانگرهانس" که ترشح‌کننده انسولين و ساير هورمون‌هاي تنظيم‌کننده قند هستند.
آنزيم‌هاي لازم براي هضم مواد غذايي، به صورت غيرفعال و داخل کيسه‌هايي ميکروسکوپي در لوزالمعده ذخيره شده اند که پس از خوردن غذا به وسيله محرک‌هاي عصبي و شيميايي به داخل دوازدهه مي ريزند. سپس در آنجا به وسيله موادي که از جدار روده آزاد مي شوند و محيط قليايي که به وسيله ترشحات صفرا ايجاد مي شود، به صورت فعال درآمده و شروع به هضم مواد غذايي مي کنند.
اگر اين آنزيم‌ها به جاي دوزادهه، در داخل بافت پانکراس فعال شوند، شروع به از بين بردن و هضم بافت خود پانکراس کرده که به اصطلاح "پانکراتيت" يا " التهاب لوزالمعده" ناميده مي شود.
بر حسب عامل ايجاد کننده و شدت آن ممکن است التهاب لوزالمعده خفيف و گذرا و يا شديد و کشنده باشد.
دو نوع التهاب لوزالمعده داريم : پانکراتيت حاد و پانکراتيت مزمن.
پانکراتيت حاد:
عواملي که التهاب حاد لوزالمعده را موجب مي شوند شامل اختلالات مادرزادي، عفونت‌هاي ويروسي، ضربه‌هاي شکمي، الکل، سنگ‌هاي صفراوي، افزايش چربي خون ، بعضي داروها و برخي عوامل ديگر هستند.
علايمي‌چون درد شکم، تهوع و استفراغ از علايم اوليه پانکراتيت حاد مي باشند.
با مراجعه به پزشک و معاينه توسط ايشان و انجام آزمايش‌هاي لازم، راديوگرافي، سونوگرافي، سي‌تي‌اسکن و آندوسکوپي مي توان تشخيص را مسجل و شدت بيماري را تعيين کرد و درمان طبي يا جراحي را انجام داد.
پانکراتيت مزمن:
در مواردي که اشکالات آناتومي، مصرف طولاني مدت الکل و يا سنگ‌هاي صفراوي مکرر عامل ايجاد التهاب باشند، نسج پانکراس به تدريج از بين رفته و پانکراتيت مزمن ايجاد مي شود که بر اساس شدت آن، موجب علايمي چون درد شکم پس از خوردن غذا، اسهال طولاني مدت ناشي از هضم نشدن مواد غذايي، کاهش وزن و حتي در موارد شديد‌تر افزايش قند خون مي شود.
علایم شایع
- پانکراتیت حاد شدید:
- درد شکمی شدید
- استفراغ
- تورم و نفخ شکم
- تب
- درد عضلانی
- افت فشارخون
- پانکراتیت مزمن:
- درد پایدار خفیف تا شدید اغلب پس از غذا، در قسمت فوقانی شکم که گاهی به پشت یا سراسر شکم انتشار دارد. این درد ممکن است حالت مبهم، سوزشی، مالشی یا خنجری داشته باشد. دوره‌های درد ممکن است روزها یا هفته‌ها به طول بینجامد ولی به ندرت کمتر از یک روز ادامه دارد.
- یرقان (زردی پوست و چشم‌ها) خفیف (گاهی)
- کاهش وزن سریع
علل
- اعتیاد به الکل
- بیماریهای کیسه صفرا یا مجاری صفراوی
- انسداد مجرای لوزالمعده در اثر سنگ، جوشگاه تشکیل شده در اثر التهاب یا رشد آهسته سرطان (به ندرت)
- آسیب شکمی
- عفونت های ویروسی
- بالا بودن چربی‌های خون
- تومورها
- داروها
- ضربه یا جراحی شکم
عوامل افزایش دهنده خطر
- تغذیه نامناسب؛ چاقی
- سوءمصرف الکل
- مصرف داروهایی نظیر داروهای گروه سولفا، آزاتیوپرین، کلروتیازید یا داروهای کورتونی
پیشگیری
عدم مصرف الکل
عواقب مورد انتظار
پانکراتیت حاد اغلب با مراقبت‌های ویژه قابل علاج است. درمان عبارتست از دادن استراحت کامل به لوله گوارش و برقراری تغذیه وریدی. پانکراتیت حاد در 5% موارد به درمان پاسخ نداده و در نهایت کشنده است. پانکراتیت مزمن ممکن است سال‌ها باعث حملات مکرر پانکراتیت حاد گردد.
عوارض احتمالی
- دیابت شیرین
- کمبود مزمن کلسیم
- عفونت ثانویه باکتریایی لوزالمعده
- خونریزی شدید و تخریب لوزالمعده
- تشکیل کیست یا آبسه در لوزالمعده
درمان
اصول کلی
- بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش‌های خون و ادرار، اسکن رادیوایزوتوپ، رادیوگرافی شکم، سی‌تی اسکن یا سونوگرافی لوزالمعده، و آندوسکوپی باشد
- در پانکراتیت حاد معمولاً بستری کردن بیمار در بیمارستان برای تجویز مایعات وریدی، کنترل درد و استفراغ، و اصلاح اختلالات متابولیسمی (جبران کمبود کلسیم و منیزیوم) لازم است. جراحی ممکن است در موارد وجود سنگ‌های صفراوی، زخم معده سوراخ شده، یا تخلیه منبع عفونت لازم باشد.
- درمان پانکراتیت مزمن ممکن است به طور سرپایی با تجویز داروها، تنظیم رژیم غذایی، و منبع مصرف الکل صورت گیرد
داروها
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
در پانکراتیت حاد، استراحت در بستر یا، اگر در حالت نشسته راحت‌تر هستید، استراحت به حالت نشسته برروی صندلی توصیه می‌شود. با برطرف شدن علایم، فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های طبیعی خود را به تدریج از سر بگیرد. در پانکراتیت مزمن محدودیتی از نظر فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری وجود ندارد.
رژیم غذایی
رژیم کم چربی به صورت وعده‌های کم حجم و متعدد توصیه می‌شود. مصرف الکل را به کلی قطع کنید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دارای علایم پانکراتیت حاد باشید.
- بروز موارد زیر در حین یا پس از درمان:
- یرقان (زردی پوست و چشم‌ها)
- تب 3/38 درجه سانتیگراد یا بالاتر
- کاهش وزن مداوم
- علایم کمبود کلسیم نظیر انقباضات عضلانی یا تشنج
:: موضوعات مرتبط:
بیماریها ,
,
:: بازدید از این مطلب : 1165
|
امتیاز مطلب : 4
|
تعداد امتیازدهندگان : 3
|
مجموع امتیاز : 3
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
