دو قلوها و نوزادان نارس را از شیر مادر محروم نکنید
کلید موفقیت در شیردهی اعتماد به نفس است، شیردهی نیاز به تصمیم و تعهد مادر دارد. شیر دادن به 2 نوزاد سخت تر از شیر دادن به یک نوزاد است اما شدنی است. شیر مادر در نوزادان نارس با وزن بسیار کم نیز مفید است.
دو قلوها
بسیاری افراد تصور می کنند به دو قلوها نمی توان شیر مادر داد. البته شیر دادن به 2 نوزاد سخت تر از شیر دادن به یک نوزاد است اما شدنی است.
شاید برای تان راحت تر باشد که در یک زمان فقط به یکی از نوزادان شیر دهید و زمان شیر دادن آن ها را به گونه ای تنظیم کنید که با یک دیگر تداخل نداشته باشد. وقتی این کار برای تان عادی شد می توانید حتی در یک زمان هر دو را با هم شیر دهید.
نحوه ی قرار گرفتن بدن بسیار مهم است. باید به گونه ای بنشینید که ستون مهره ها کاملا راحت باشد. می توانید یک بالش نیز در پشت کمرتان قرار دهید. توجه داشته باشید که اگر در حین شیر دادن به جلو خم شوید یا بدن به یکی از طرفین بیشتر متمایل باشد در طول زمان موجب ناراحتی و درد در ناحیه گردن و پشت می شود.
اگر قصد دارید هر دو نوزاد را در یک زمان با هم شیر دهید به خاطر داشته باشید که 80 درصد زمان شیر خوردن را با هم شیر بخورند، اما 20 درصد باقیمانده را هر کدام به تنهایی شیر دهید. این کار از نظر روان شناسی و عاطفی به کودک کمک می کند تا توجه خاص مادر را دریافت کند.
مادرانی که فرزندان دوقلو دارند باید به سلامت خود توجه کافی داشته باشند و وزن بدن را مرتب تحت کنترل قرار دهند. شاید نیاز داشته باشید که روزانه 1000 کالری اضافه مصرف کنید.
در ضمن به منظور تامین مایعات بدن روزانه 8 تا 12 لیوان آب بنوشید. البته اگر تمایل داشتید می توانید بیشتر از این مقدار نیز مصرف کنید.
بهترین راه برای تشخیص کافی بودن شیرمادر، افزایش وزن و قد شیرخوار بر اساس منحنی رشد است که با مراجعه به پزشک کودکان و با بررسی رشد ماهیانه شیرخوار این کار میسر است
مصرف زیاد چای و قهوه و مواد حاوی کافئین دار توصیه نمی شود زیرا موجب خروج مایعات از بدن می شود.
در عوض می توانید از شیر یا آبمیوه ی بیشتر استفاده کنید و به منظور جلوگیری از اضافه وزن نیز می توانید آب به آبمیوه خود اضافه کرده و آن را میل کنید.
نوزادان نارس
مطالعه ی جدید محققان علوم پزشکی نشان می دهد حتی نوزادان نارس بسیار لاغر نیز با مصرف شیر مادر در بخش مراقبت های ویژه نوزادان در بیمارستان، بهره کافی می برند و رشد و نموشان بهبود می یابد.
محققان در مقاله ای در نشریه اکادمی متخصصان اطفال امریکا، اعلام کردند بررسی آنان بر روی 773 نوزاد کمتر از یک کیلوگرم که بین سال های 1992 تا 2002 میلادی در این کشور به دنیا آمده اند نشان می دهد گروهی که شیر مادر مصرف کرده بودند، در سی ماهگی از نظر هوش بسیار بهتر از نوزادان گروه دوم بودند. محققان بر اساس این یافته ها توصیه کردند در نوزادان نارس به محض این که قدرت مکیدن شیر از سینه مادر فراهم شود، بهتر است شیر دادن نیز آغاز شود.
نیازهای تغذیه ای نوزادان نارس نیز با نوزادان ترم(رسیده) تفاوت دارد. نیاز به انرژی، برای تامین نیازهای متابولیک پایه و نیز فراهم کردن سرعت رشد مناسب در نوزاد نارس بیشتر است. نیاز به پروتئین نیز در نوزادان نارس بیش از نوزادان ترم است. در مورد چربی ها، هضم و جذب چربی در نوزادان نارس کامل نیست. نیاز به سدیم، کلسیم، فسفر، آهن و برخی ویتامین ها در نوزادان نارس بیشتر است. ترکیب شیرمادری که نوزاد نارس به دنیا آورده است با شیرمادر نوزاد رسیده تفاوت دارد به طوری که شیرمادر نوزاد نارس تا حدود زیادی نیازهای تغذیه ای این نوزادان را تأمین میکند. در شیرمادر نوزاد نارس مقدار نیتروژن، پروتئین، اسیدهای چرب، اسیدهای چرب غیراشباع شده با زنجیره بلند، سدیم، کلر، منیزیم و آهن بیشتر است.
بهترین تغذیه برای نوزاد نارس، شیرمادر خودش است. عوامل رشد و اجزای سلولی سیستم ایمنی موجود در شیر مادر، دفاع سیستم ایمنی شیرخواران نارس را بهبود میبخشند. مقادیر عوامل ایمنی در شیرمادر نوزاد نارس از شیرمادر نوزاد رسیده بیشتر است.
سیستم ایمنی (رودهای- پستانی) مکانیسمی است که از طریق آن، شیرخواری که شیرمادر می خورد قسمتی از قدرت دفاعی مادر را کسب می کند. تماس پوست با پوست مادر و شیرخوار غلظت پادتن های شیرمادر را تحت تاثیر قرار می دهد.
تکامل سیستم عصبی در شیرمادرخواران بیشتر بوده و افزایش ضریب هوشی در آن ها دیده می شود.
تغذیه با شیرمادر ارتباط عاطفی مادر و شیرخوار را که در نوزادان کم وزن در معرض خطر است، بهبود می بخشد.
کودکی که در دوران اولیه ی زندگی خود تغذیه مناسب داشته باشد به رشد و پرورش جسمانی کامل دست یافته، در آینده فردی تندرست و شاداب خواهد بود.
شیر مادر تا یک سالگی برای نوزاد بهترین است و موجب می شود نوزاد کمتر دچار عفونت های مختلف شود. شیر مادر به علت دارا بودن ماده ایمنی به نام ایمونوگلوبین تا حدود زیادی اسهال و استفراغ نوزاد را کاهش می دهد و نسبت به بعضی بیماری های دیگر ایجاد مصونیت نموده و می توان گفت اولین واکسن نوزاد است. شیرمادر نه تنها کامل ترین غذا برای نوزاد است بلکه عامل مهمی در پیشگیری از عفونت و ضامن سلامتی جسمی و روانی شیرخوار می شود.
شیر مادر درجه حرارت مناسب داشته، از آلودگی عاری است و میزان ابتلا به آسم و آلرژی را در شیرخوار کاهش می دهد.
تغذیه با شیرمادر ارتباط عاطفی مادر و شیرخوار را که در نوزادان کم وزن
در معرض خطر است، بهبود می بخشد
شیرمادر در هر زمانی با دمای مناسب و با توجه به نیاز کودک در دسترس او است. شیرمادر نیاز به حمل ندارد و هر کجا برود آمادگی تولید شیر وجود دارد بدون آن که گرم یا سرد باشد.
شیر هر مادر مناسب با نیاز کودکش می باشد و حتی شیرمادر دیگر مناسب همان کودک نمی باشد. مسلما شیرخشک از این خاصیت برخوردار نیست. یعنی ترکیب شیر هر مادر متفاوت است و با توجه به نارس بودن کودک و یا خیلی موارد دیگر این ترکیب متناسب با نیاز کودک تغییر می کند. شیر مادر در روزهای اول تولد نوزاد کم می باشد، البته در این مدت هم نوزاد احتیاج کمتری به شیر دارد.
شیر مادر در روزهای اول آغوز نامیده می شود که برای نوزاد ضروری است بنابراین تغذیه ی نوزاد باید بلافاصله بعد از زایمان و با آغوز شروع شود. تداوم شیردادن از سینه مادر با فواصل کوتاه مهمترین عامل ترشح و افزایش شیر مادر می باشد، لذا به هیچ عنوان نبایستی به نوزاد شیرخشک داد، مگر در موارد استثنایی که بایستی حتما توسط پزشک توصیه شود.
بیماری های رایج مادران و مصرف دارو توسط مادر مانع از شیردادن به نوزاد نمی باشد. به جز چند مورد استثنایی که بایستی توسط پزشک کودکان تجویز شود.
در صورتی که شیرخوار از شیرمادر استفاده می کند نیازی به نوشیدن آب اضافی ندارد و اگر به علت گرمی محیط نیاز به آب اضافی باشد می توان از آب جوشیده خنک شده استفاده کرد.
بهترین راه برای تشخیص کافی بودن شیرمادر، افزایش وزن و قد شیرخوار بر اساس منحنی رشد است که با مراجعه به پزشک کودکان و با بررسی رشد ماهیانه شیرخوار این کار میسر است. نوزاد در روزهای اول تولد کمی وزن از دست می دهد. این پدیده طبیعی است و نباید آن را به حساب کمبود شیرمادر گذاشت.
اصولا تشخیص کمبود شیرمادر و احتیاج به شیرخشک در صلاحیت پزشک کودکان است، لذا بدون مشاوره با پزشک کودکان اقدام به تجویز شیرخشک ننمایید.
فرآوری: مریم مرادیان نیری
بخش تغذیه تبیان